Wat is angst?

Heej! Je hebt doorgeklikt! Dat is een goed teken. Dit is een eerste stap. Het betekent namelijk dat je graag van je angst af wilt. In één sessie van je angst af komen zou natuurlijk mooi zijn. Het is absoluut mogelijk, maar in de praktijk zijn er vaak meerdere sessies voor nodig.

Op deze pagina leg ik je een en ander uit over angst en angststoornissen. Verder geef ik een aantal tips en vertel ik hoe je van je angst af kunt komen. De inhoud is gebaseerd op de laatste wetenschappelijke inzichten en ervaringen in mijn praktijk.

Maar eerst.. wat is angst eigenlijk? Door even te googlen op angst vind je de volgende definitie:

Angst is een emotie veroorzaakt door een waargenomen of vermeende bedreiging en die meestal leidt tot een vermijding of ontwijking daarvan. Angst wordt beschouwd als een basaal overlevingsmechanisme, als reactie op een specifieke prikkel, zoals pijn of dreiging van gevaar. Dit laatste kan, bij een confrontatie met die prikkel of juist een ontwijking daarvan, een vecht-of-vluchtreactie tot gevolg hebben. Bij extreme vormen van angst kan verstarring optreden. (Bron : https://nl.wikipedia.org/wiki/Angst)

Of iets korter..

Angst is een beklemmende, onaangename emotie die wordt veroorzaakt door dreiging of gevaar.

Ok, nu weet je dus wat de definitie van angst is en dat het naast een heel erg naar gevoel ook een belangrijk overlevingsmechanisme is. Het is blijkbaar noodzakelijk om angst te voelen, zodat je kunt overleven. Huh? Zo had je er misschien nog niet over nagedacht?

Ja, maar ik heb er echt enorm last van, hoor ik je in gedachten zeggen. Op het moment dat je dagelijks last hebt van je angst en het je leven belemmert, spreken we van een angststoornis.

Symptomen van een angststoornis

Een angststoornis wordt in het psychiatrisch handboek DSM-5 als volgt omschreven en vastgesteld:

A: “Een excessieve angst en bezorgdheid (bange voorgevoelens) die gedurende minstens zes maanden vaker wel dan niet aanwezig zijn en betrekking hebben op een aantal gebeurtenissen of activiteiten.

B: “De betrokkene vindt het moeilijk om zijn of haar bezorgdheid onder controle te houden.”

C: “De angst en bezorgdheid gaan gepaard met minimaal drie van de volgende zes symptomen: rusteloosheid; snel vermoeid raken; moeite met concentreren; prikkelbaarheid; spierspanning; slaapstoornis.”

D: “De angst, de bezorgdheid of de lichamelijke klachten veroorzaken beperkingen in het sociale of beroepsmatig functioneren of in het functioneren op andere belangrijke terreinen.”

E: “De stoornis kan niet beter worden verklaard door een andere psychische stoornis.”

Bron : psyQ

Angst in hokjes beschreven

Er wordt in de wetenschap onderscheid gemaakt in verschillende categorieën van angst, want veel mensen houden nou eenmaal van hokjes en labels..

In de DSM ( ja daar is ie weer, het handboek waar alle psychologische stoornissen in beschreven worden) staan alle soorten angststoornissen beschreven. In de DSM-4 (1994) worden 12 angststoornissen onderscheiden. De meest recent versie, de DSM-5 (2013) is uitgebreid tot 27 stoornissen die ondergebracht zijn in drie hoofdstukken. Misschien kun je wel raden hoe het 7 jaar later is gesteld met onze angsten.. maar goed het gaat nu om jou. Jij hebt ergens last van.

Wat mij betreft zijn er drie “hoofdvormen” van angststoornissen. Als je deze drie hoofdvormen begrijpt, snap je direct ook een stuk beter wat angst precies is.

Angststoornissen worden dus ingedeeld in categorieën, die elk een eigen groep symptomen hebben. Mensen met een van deze stoornissen, hebben er vaak meer dan een. Ik zal de belangrijkste noemen :

Specifieke/enkelvoudige Fobie
Paniekaanvallen
Sociale Fobie
Dwangstoornis (obsessief-compulsieve stoornis)
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Gegeneraliseerde angststoornis (GAS)
Separatieangststoornis

Ik ga hieronder op drie categorieën wat verder in, de rest kun je zelf wel googlen.

Specifieke fobie

Als we het over angst hebben, denken we meestal aan een fobie. Een fobie is de angst voor één specifieke situatie of omgeving. Denk aan claustrofobie (de angst voor kleine ruimten), arachnofobie (angst voor spinnen, wie heeft dit niet..) en hoogtevrees bijvoorbeeld.

We noemen dit een vorm van primaire angst. Je bent bang voor een specifieke situatie, omdat je er van overtuigd bent dat die situatie erg gevaarlijk is. Van grote hoogten kun je te pletter vallen en spinnen bijten en eten je op.

Toch is ook de specifieke fobie niet zo simpel. Praktisch altijd speelt hier ook de angst voor de angst. Als iemand met een spinnenfobie toch een spin ziet, is hij vaak bang dat hij de angst niet aankan. Mensen verwachten dan dat ze flauw gaan vallen of een hartinfarct krijgen. Ze zien de angst dus als gevaarlijker dan hij daadwerkelijk is. We noemen dit ook wel secundaire angst.

Paniekstoornis

De paniekstoornis is het beste voorbeeld van een “angst voor de angst”-stoornis. Als je last hebt van een paniekstoornis, interpreteer je bepaalde lichamelijke gevoelens als een teken dat er wat ernstigs aan de hand is. Daardoor krijg je gevoelens van angst, die je óók weer interpreteert als een teken dat er iets mis is.

Deze gevoelens zorgen er vervolgens voor, dat je een paniekaanval krijgt. Je schrikt enorm als je lichaam zonder duidelijke reden ineens overspoelt wordt door een intens gevoel van paniek.

Als je eenmaal een paniekaanval in de supermarkt hebt gehad, denkt men vaak: “ik ga niet weer naar de supermarkt!” Vermijding speelt bij een paniekstoornis meestal ook een belangrijke rol.

Gegeneraliseerde Angststoornis

Een gegeneraliseerde angststoornis noemen we ook wel de piekerstoornis. Piekeren kun je zien als een bescherming tegen angst. Piekeraars nemen geen actie als de angst hun iets influistert, ze gaan er juist over nadenken.

Dit lijkt misschien logisch voor jou als piekeraar, maar piekeren is niet hetzelfde als nadenken. Bij piekeren speel je continu hetzelfde riedeltje in je hoofd af, zonder dat je er iets mee opschiet. Deze stoornis komt dus ook duidelijk voort uit de angst voor de angst (secundaire angst)

De behandeling

Na deze hele lap tekst ben ik inmiddels heel benieuwd wat jouw angst is en wanneer jij daar last van hebt. Ga eens na welke delen van je (dagelijks) leven worden belemmerd door je angst. En hou dit even in gedacht of schrijf het ergens op. Hier kom ik later op terug.

Het is goed om te weten welke angststoornis jij nu hebt om een keuze te maken in een behandeling. Als je wilt weten hoe een behandeling er ongeveer uit kan zien, kun je hieronder doorlezen.

Oh ja, je bent niet de enige

Maar liefst één op de vijf Nederlanders heeft, bewust of onbewust, last van een angststoornis of fobie. Dus je bent niet de enige die last heeft van angst. Schaam je dus niet voor je angst maar praat er over met vrienden of met je ouders

Om je angst op te lossen zul je altijd uit je comfortzone moet komen. Ik zie het als mijn taak als therapeut om dit op een zo goede manier te begeleiden. De oplossing van je angst bevindt zich dus buiten jouw comfortzone. Net als bij het aanleren van nieuwe dingen.

Gelukkig zijn er veel mogelijkheden om van je angst af te komen of je angst dragelijk te maken. De grootste fout die angstige mensen maken is dat ze hun angst heel serieus nemen. Sowieso is het goed om jezelf niet al te serieus te nemen (Dit zie je bijvoorbeeld heel goed bij “verlichte” mensen).

Helaas gaan de meeste mensen op een manier om met hun angst, die de angst juist steeds sterker maakt. Als je dat eenmaal begrijpt, weet je ook wat je kunt doen om van je angst af te komen.

Er zijn enorm veel verschillende technieken om van je angst af te komen. In mijn praktijk maak ik gebruik van onder andere hypnose, EMDR en verschillende zelfhulp technieken.

Nieuwsgierig? Stel je vragen hier via mail of een chatbericht op fb

Hoe zou een hypnose je traject er uit kunnen zien?

Kennismaking/intake gesprek waar we samen jouw doel duidelijk maken (1 uur)
Hypnose ondergaan door zelfhypnose te leren (1,5 uur)
Angst oplossen in een hypnose sessie (1-1,5 uur)